श्रीखंड महादेव कैलास : भस्मासुराला शंकराकडून वरदान मिळाल्यानंतर तो पार्वतीला पकडण्याचा प्रयत्न करत होता. त्यासाठी त्यांनी शंकरजींचा पाठलाग करून सर्वत्र दहशत निर्माण केली. भगवान शंकर पश्चात्ताप करून या श्रीखंड कैलासात आले आणि लिंगाच्या रूपात उभ्या असलेल्या 50 फूट पर्वतावर लपून बसले आणि तेथे समाधी अवस्थेत राहिले. दरम्यान, भगवान विष्णूंनी मोहिनीचे रूप धारण करून भस्मासुराचा स्वतःच्या हातांनी नाश केला. मात्र, श्रीखंड कैलास येथे समाधी घेतलेले शंकर समाधीतून बाहेर आले नाहीत. त्यांचा वियोग असह्य झाला आणि माता पार्वतीही तेथे आल्या. श्रीखंड कैलासाजवळ नैनसार तलाव आहे जेथे भगवान शंकर समाधिस्थ झाले होते, तो तलाव माता पार्वतीच्या अश्रूंनी वाहू लागला. श्री गणेश, नंदी आणि श्री कार्तिकेयही तेथे आले आणि त्यांनी भगवान शंकराची समाधी तोडण्याचा प्रयत्न सुरू केला. शेवटी एकदाचे श्री शंकर समाधीतून बाहेर आले. पण ते बाहेर आल्यावर डोंगराला भेगा पडल्या आणि त्याचे तुकडे झाले. त्या विखुरलेल्या पर्वताकडे पाहताना भगवान शंकराचे डोळे, नाक, कपाळ आणि केस जिवंत दिसतात. म्हणून या पर्वताला श्रीखंड महादेव कैलास असे नाव पडले. श्रीखंड कैलास हे समुद्रसपाटीपासून १९,००० फूट उंचीवर आहे. हिमाचल प्रदेशातील कुल्लू जिल्ह्यातील श्रीखंड कैलास शिमल्याच्या पुढे रामपूर जवळ आहे. ही एकूण 32 किमी परिक्रमा जून किंवा सप्टेंबर महिन्यात करता येते. ही प्रदक्षिणा अवघड आहे, परंतु प्रदक्षिणा मार्गावर हिमालयाचे एक अद्भुत दृश्य पाहता येते. बर्फ, हिमनद्या, पर्वत रांगा आणि धबधब्यांची नयनरम्य दृश्ये मनाला आनंद देतात.
कैलास महात्म्य : कैलासचे नाव घेतल्यावर प्रत्येक भारतीयाचा गळा भरून येतो. शिवशंकर भोलेनाथ हे सर्वांचे दैवत आहेत. असे मानले जाते की शिवशंकर कैलासात राहतात आणि ही त्यांची लीलाभूमी आहे. असे मानले जाते की शंकर, भगवान विष्णू, भगवान ब्रह्मा आणि इतर सर्व देवता, यक्ष, किन्नर, गंधर्व, अप्सरा इत्यादींसह शिव हे सर्व कैलासाच्या परिसरात राहतात. कैलास नावातच एक अद्भुत रहस्य आहे. कैलास यात्रा म्हणजे आत्मसाक्षात्काराची यात्रा. कैलासाच्या वाटेवर आपण म्हणजे मुक्तीच्या वाटेवर. कैलासचे एक आकर्षण म्हणजे ते हजारो वर्षांपासून लोकांच्या मनात कायम आहे. त्यात काही खास आहे तीच इथली शुद्धता, चांगुलपणा आणि आध्यात्मिक ऊर्जा आहे. कैलास पर्वताभोवतीची दैवी स्पंदने आणि दैवी कंपने खूप उच्च आणि थरारक अनुभव देतात.
भारतातील कैलास: कैलास हा शब्द ऐकताच आपल्या डोळ्यांना तिबेटमध्ये वसलेल्या कैलास मानसरोवरची आठवण होते जी चीनने काबीज केली होती. परंतु त्याच वेळी, भारतामध्ये चार कैलास आहेत जे तितकेच शुभ आणि रोमांचक अनुभव देतात याबद्दल फारसे माहिती नाही. विशेष म्हणजे या चार कैलासाजवळ एक सरोवरही आहे. भारतातील या चार कैलासांची नावे 1) आदि कैलास 2) श्रीखंड कैलास 3) मणि महेश कैलास 4) किन्नर कैलास
खरे तर 1962 च्या भारत-चीन युद्धापूर्वी तिबेट कैलास मानसरोवर यात्रेसाठी भारतातून प्रवासी जात असत. या पाच कैलासांसह पंच कैलास यात्रेची संकल्पना तयार झाली आहे. पंच कैलास प्रमाणेच पंच बाधी, पंच केदार आणि पंच प्रयाग ही हिमालयातील सर्वात पवित्र क्षेत्रे आहेत.
■ वैशिष्ट्ये :
✅ प्रत्येक प्रवाशासोबत स्वतंत्र पोर्टर
✅ सुसज्ज वैद्यकीय किट, ऑक्सिजन सिलेंडर आणि आपत्कालीन यंत्रणा
🟠 यात्रा कार्यक्रम - Itinerary
-
२६ जून - पुणे-मुंबई येथून प्रयाण - रेल्वे 3 एसी
-
२७ जून - संध्याकाळी ५ वाजेपर्यंत चंदीगड पोहोचणे - प्रवास - टेम्पो ट्रॅव्हलर - रात्रीचा प्रवास
-
२८ जून - जाव - सिंगाड ट्रेक (३ किमी) (होम स्टे) बेसकॅम्प
-
२९ जून - अ‍ॅक्लेमेशन ( सिंगाड येथे मुक्काम )
-
३० जून - सिंगाड ते थाचडू बेस कॅम्प (९ किमी) - तंबू मुक्काम
-
१ जुलै - थाचडू ते कुंशा - भीमद्वार (रात्रीचा मुक्काम) - तंबू मुक्काम
-
२ जुलै - भीमद्वार ते श्रीखंड महादेव - मुक्काम
-
३ जुलै - श्रीखंड महादेव ते कुंशा - तंबू मुक्काम
-
४ जुलै - भीमद्वार ते थाचडू - तंबू मुक्काम
-
५ जुलै - थाचडू ते सिंगाड - बेस कॅम्प
-
६ जुलै - सिंगाड ते जावू आणि जावू ते चंदीगड - ट्रॅव्हलर - तिथून रेल्वे 3एसी
-
७ जुलै - मुंबई पुणे येथे आगमन
🟠 श्रीखंड महादेव कैलास यात्रेसंदर्भात महत्त्वाच्या गोष्टी :
1️⃣ हिमालयाच्या उंच पर्वतरांगांमधून हा प्रवास आहे. प्रत्येक यात्रेकरूने यासाठी केलेले नियम व सूचनांचे पालन करावे. हिमालयात, शेरपा आणि तुमच्यासोबत राहणाऱ्या मार्गदर्शकांशी मैत्रीपूर्ण आणि सौहार्दपूर्ण संवाद असणे आवश्यक आहे. प्रत्येक यात्रेकरूला प्रवासादरम्यान समूहासोबत येण्याची इच्छा असते. स्वतंत्र किंवा एकटे धावू नका.
2️⃣ नोंदणीच्या वेळी, यात्रेकरूंनी शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या तंदुरुस्त असल्याची खात्री करावी. श्रीखंड महादेव कैलास यात्रेसारख्या साहसी अध्यात्मिक प्रवासात नक्कीच काही धोके आहेत. प्रत्येक प्रवाशाने हे समजून घेऊन आपल्या जवळच्या कुटुंबीयांना आणि नातेवाईकांना याची कल्पना दिली पाहिजे. नैसर्गिक आपत्ती, बदलते हवामान, अचानक येणाऱ्या अडचणी आणि अनपेक्षित परिस्थिती यामुळे गंभीर समस्या निर्माण होऊ शकतात. हिमालयात प्रवास करताना जीवितहानी, आर्थिक नुकसान आणि अपघात होऊ शकतात. प्रत्येक यात्रेकरूने स्वतःच्या जबाबदारीवर ही यात्रा करावी. प्रत्येक प्रवाशाला विनंती करण्यात आली आहे की कोणत्याही अप्रिय घटना घडल्यास आयोजकांना जबाबदार धरता येणार नाही आणि आयोजकांचे कोणतेही कायदेशीर दायित्व नाही.
3️⃣ श्रीखंड महादेव कैलास यात्रेदरम्यान फक्त शाकाहारी भोजन दिले जाते. कृपया लक्षात घ्या की जर एखादा यात्रेकरू त्याच्या वागणुकीमुळे, शारीरिक स्थितीमुळे किंवा इतर कोणत्याही कारणामुळे यात्रेसाठी अयोग्य ठरला तर त्याला वगळण्याचा/ परत आणण्याचा अधिकार यात्रेच्या प्रमुखाने राखून ठेवला आहे. अशा वगळलेल्या व्यक्तींना कोणताही आर्थिक परतावा मिळणार नाही. यावेळी यात्रा नेत्याचा निर्णय सर्वांवर बंधनकारक असेल. कृपया नोंदणी करण्यापूर्वी सहलीशी संबंधित सर्व माहिती मोकळ्या मनाने विचारा. शंकांचे निरसन करावे. त्यानंतरच नोंदणी करा.
4️⃣ सर्व प्रकारच्या तक्रारी आणि दाव्यांच्या न्यायालयीन प्रक्रियेचे कार्यक्षेत्र पुणे शहर न्यायालयाचे कार्यक्षेत्र असेल.
🟠 श्रीखंड महादेव कैलास यात्रेची तयारी आणि कपडे व इतर आवश्यक वस्तूंबाबत सूचना :
1️⃣ श्रीखंड महादेव कैलास यात्रेदरम्यान आपण हिमालयात 15,000 ते 18,000 फूट उंचीवर जातो. अनिश्चित हवामान, थंड वारे, अवकाळी पाऊस, बर्फ अशा वातावरणात हिमालयातील प्रवास नीट समजून घ्यायला हवा. प्रवासापूर्वी तीन महिने दररोज किमान 1 ते 2 किमी चालण्याचा सराव करा. तसेच श्वासोच्छवासाचा आणि प्राणायामचा सराव करा. थंड वारा आणि पावसापासून तुमचे संरक्षण करण्यासाठी तुमच्याकडे किमान काही सामान आणि कपडे असले पाहिजेत.
2️⃣ प्रत्येक यात्रेकरूला खालील वस्तू सोबत घेऊन जाण्याचा सल्ला दिला जातो : हुडी (टोपी) सह वारा संरक्षण जाकीट, लांब बाही स्वेटर-1, गरम हातमोजे, गरम पायमोजे, सूती मोजे, पँट-टी-शर्ट/सलवार कमीज 3 ते 4 सेट, मजबूत ट्रेकिंग शूज 1 शू लेससह 2, पाण्याची बाटली, सन ग्लासेस गॉगल, लहान एलईडी बॅटरीसह 4 सेल स्पेअर, रेन कोट (मोठ्या आकाराचा) / पोंचो, मध्यम आकाराचे लगेज रॅक-1, ट्रेकिंगसाठी मजबूत बॅकपॅक, सन स्क्रीन लोशन, रबरी स्लीपर इ., कॅमेरा पाउच – ज्यामध्ये कॅमेरा, पैसे, औषधे, कागदपत्रे ठेवता येतात.
3️⃣ प्रवास दररोज सकाळी ८ च्या दरम्यान सुरू होईल. संध्याकाळी ६ वाजेपर्यंत पुढच्या टप्प्यातील शिबिरात पोहोचू.
4️⃣ श्रीखंड कैलास यात्रेत घोडा मिळत नाही. त्यामुळे संपूर्ण प्रवास पायीच करावा लागतो.
5️⃣ प्रवास करताना काळजीपूर्वक आणि आत्मविश्वासाने हालचाल आवश्यक आहे. खडतर वाटेवरून चालताना आम्ही सर्वांचे तसेच शेरपा आणि मार्गदर्शकांचे सहकार्य घेतो. एकट्याने काहीही करण्याची हिंमत करू नका. हा प्रवास एका गटाने करावा लागतो.
6️⃣ ट्रेक दरम्यान तुमच्या सामानाचे वजन 7 किलो आहे. अशा मर्यादेत असावे.
7️⃣ रात्रीचा मुक्काम तंबू/होम स्टेमध्ये आहे. आहारात चपाती/पुरी, डाळ, भाज्या, भात, लोणचे, पराठे, सूप, चहा, कॉफी आणि स्थानिक भाज्या यांचा समावेश असेल.
🟠 विशेष सूचना :
काही अपरिहार्य कारणांमुळे वेळापत्रक बदलू शकते, नैसर्गिक समस्या, दरड कोसळणे, कार तुटणे, रस्ता बंद होणे, राजकीय समस्या, आंदोलने इत्यादी. कृपया लक्षात घ्या की काही गोष्टी आयोजकांच्या कार्यक्षेत्राबाहेर असू शकतात. त्यावेळी सर्व प्रकारचे सहकार्य करावे लागेल.
🟠 महत्त्वाचे: संपूर्ण प्रवासात तुमचे मूळ आधार कार्ड सोबत ठेवा.
🟠 नोंदणी कशी करावी?
➡️ ऑनलाईन नोंदणी करा या बटणावर क्लिक करा.
➡️ फॉर्म मधील माहिती व्यवस्थित भरा.
➡️ QR Code स्कॅन करून शुल्क भरा अथवा बँक खात्यात NEFT द्वारे शुल्क भरा. नोंदणीच्या वेळी ₹30,000/- ची रक्कम भरावी लागेल. उर्वरित रक्कम प्रवासाच्या तारखेच्या 30 दिवस अगोदर भरणे आवश्यक आहे.
➡️ अर्ज व शुल्क भरल्याची माहिती 9309462627 यावर व्हॉटसअप द्वारे कळवा.
🔴कॅन्सलेशन / रिफंड पॉलिसी : एकदा नोंदणी केली की ती कोणत्याही कारणास्तव रद्द करता येणार नाही. भरलेली रक्कम परत केली जाणार नाही. तुम्ही प्रवासाच्या ३० दिवस आधी बदली व्यक्ति देऊ शकता.